First topic message reminder :
Phần I
MẤT MẸ
Những ngày thứ bảy, vào khoảng ba giờ chiều mấy vùng kế cận cửa ô
Bécxi thường bị tắc nghẽn. Trên lề đường, dưới ánh trăng tháng sáu đẹp
trời, xe cộ xếp hàng tự nối đuôi nhau: xe bò chất đầy thùng phuy, xe
ngắn chở than và vật liệu, xe nhỏ chở cỏ khô. Những chiếc xe ấy đợi sở
Thuế khám xét và nôn nóng được vào Pari trong đêm, trước ngày chủ nhật.
Về phía khá xa cửa chắn, giữa các cỗ xe có một chiếc hình dáng
dị kỳ, vừa thảm hại lại vừa buồn cười. Cái cỗ xe ấy có vẻ như là xe lưu
động ở các chợ phiên nhưng còn đơn giản hơn nhiều! Nó chỉ là một cái
sườn nhẹ, căng một tấm vải thô với cái mái bằng bìa cứng, quệt hắc ín.
Cỗ xe nằm trên bốn bánh thấp trệt.
Có lẽ trước kia, tấm vải ấy
màu da trời. Bây giờ nó bạc phếch và bẩn thỉu, nên người ta chỉ còn
biết phỏng đoán màu sắc của nó! Cũng như người ta đành phải ước đoán,
nếu như muốn biết những dòng chữ đã mờ nhạt, che kín bốn thành xe. Có
mặt chỉ còn mấy chữ đầu, nhưng người ta vẫn đoán là chữ Hy Lạp. Liền
bên dưới là chữ Đức. Và cuối cùng, còn tươi nét mực là chữ Pháp: Chụp
ảnh. Có lẽ đó là nội dung những dòng chữ trên. Như một tờ giấy đi
đường, những xứ sở mà chiếc xe khốn khổ đã lăn qua, trước khi vào nước
Pháp, và đến cửa ô Paris, đã được ghi rõ trên đó.
Con lừa thắng vào cỗ xe ấy, có thể nào đến đây, từ những nơi xa xôi như vậy nhỉ?
Thoạt nhìn qua, người ta không tin vì nó quá gầy, chỉ còn da bọc
xương, và kiệt sức. Khi nhìn kỹ, người ta nghĩ tình trạng kiệt quệ ấy
chỉ là kết quả của những nỗi mệt nhọc kéo dài trong đói khổ. Con lừa ấy
ăn không đủ no, mà lại phải đi quá xa!
Thật ra, trước kia con
vật ấy khỏe, khá to con, thon thả, cao hơn giống lừa châu Âu. Nó có bộ
lông màu xám tro với cái bụng màu sáng hơn, mặc dù bám đây bụi đường.
Nhiều vệt đen kẻ ngang, dọc, in dấu trên mấy cái đùi thon thả, với
những bàn chân có sọc. Dẫu mệt mỏi, nó vẫn gan góc, và kiêu hãnh, ngẩng
cao đầu. bộ yên của nó, cũng tồi tàn như cỗ xe, chắp nối bằng mấy sợi
dây to, nhỏ, đủ màu sắc, nhặt được tình cờ. Để che nắng và chắn ruồi
cho lừa, trên đường đi, người ta chặt những cành đơm hoa, những cây lau
sậy, phủ lên lưng nó, che luôn cả bộ yên.
Một em bé mười một, mười hai tuổi, ngồi trên lề đường, trông chừng nó.
Em gái ấy là một mẫu người kỳ lạ! Có nét thiếu hài hòa nhưng không
có gì là thô bạo trong mẫu người lai giống này. Mái tóc nhạt và màu da
hổ phách thật khá bất ngờ. Ngược lại, khuôn mặt có dáng nhẹ nhõm, dịu
dàng nổi bật vì đôi mắt dài, đen, láu lỉnh và nghiêm trang. Cái miệng
cũng vậy, trông thật đoan trang, nghiêm chỉnh.
Trong lúc nghỉ
ngơi, thân thể em được thoải mái, phơi bày những đường nét vừa dịu dàng
và cứng cáp như ở trên khuôn mặt. Đôi vai mềm mại đỏ xuôi trong chiếc
vét độn vai cũ kỹ, trước kia có lẽ là màu đen, bây giờ không biết là
màu gì. Một chiếc váy rộng tồi tàn, có nhiều miếng vá, che cặp đùi chắc
khỏe. Bộ cánh nghèo nàn ấy không làm giảm bớt chút nào cái vẻ tự hào
của em bé.
Trông giữ con lừa cũng chẳng khó khăn gì. Nhưng vì
con vật đang đứng sau một chiếc xe lớn đang chở cỏ khô, nên thỉnh
thoảng nó gặm chơi một miếng cỏ to, rất cẩn thận và kín đáo. Là một con
vật rất thông minh, nó hiểu nó đang phạm lỗi.
- Thôi chứ, Palica!
Tức thì con vật cuối đầu, như một người có lỗi, đang ăn năn. Những
khi nó vừa nheo mắt, vẫy tai, ăn xong túm cỏ khô, thì nó lại vộ vàng
gặm một miếng nữa, vì nó đói quá!
Em bé vừa rầy nó, hình như lần thứ tư, thứ năm gì đó, thì trong xe có tiếng gọi:
- Perin!
Em vội vàng đứng lên, vén tấm màn, bước vào trong xe. Ở đây, một phụ
nữ đangnằm trên tấm nệm mỏng như dính chặt với tấm ván.
- Mẹ gọi con?
- Palica làm gì vậy?
- Nó ăn cỏ khô, chứa trong chiếc xe đứng trước xe chúng ta.
- Phải ngăn nó!
- Nó đói!
- Đói cũng không được phép lấy của người khác! Con sẽ trả lời thế nào với bác chủ xe, nếu bác nổi giận?
- Con sẽ kèm bên cạnh nó!
- Lát nữa, chúng ta có vào Paris được?
- Phải đợi sở Thuế kiểm tra, mẹ ạ!
- Có phải đợi lâu lắm không?
- Mẹ thấy mệt hơn trước ư?
- Con đừng lo, không có việc gì đâu!
Mẹ ngạt thở vì ẩm ướt! bà mẹ hổn hển, rít lên chứ không phát âm nổi!
Đó là những lời của một bà mẹ muốn làm yên lòng con gái. Sự thật là
bà đang ở trong tình trạng đáng thương: thở khó khăn, kệt sức, không
còn chút sinh lực nào!
Chưa quá hai sáu, hai bảy tuổi, bà đã
suy nhược quá mức! Bà còn giữ lại những đường nét của một vẻđẹp đoan
trang với khuôn mặt trái xuan, đôi mắt dịu dàng thắm thiết, giống hệt
đôi mắt cô con gái, nhưng sáng hơn vì đang sốt.
- Con kiếm cái gì cho mẹ nhé! Perin hỏi.
- Cái gì?
- Con mua cho mẹ quả chanh? Ở đây có cửa hàng. Con sẽ trở về ngay!
- Không! Hãy để dành tiền! chúng ta còn quá ít. Con hãy trở lại với Palica, đừng để nó rút trộm cỏ khô nữa.
Perin trở lại, đứng phía đầu con lừa. Vì xe cộ phải di động nên em
giữ nó đứng xa chiếc chở cỏ khô, để nó không rút được cỏ.
Lúc
đầu, nó không chịu. Nó muốn vươn tới phía trước. Nhưng Perin dỗ nó,
vuốt ve, hôn lên mũi nó. Thế là nó thỏa mãn, cụp đôi tai dài xuống và
đứng yên.
Không phải trông lừa, Perin có thể nhìn quang cảnh
chung quanh để giải trí. Có những con tàu nhỏ và những chiếu tàu kéo
qua lại trên sông. Mấy chiếc cần cẩu, vươn cần sắt như lấy bàn tay
bốc, dỡ hàng trên các xà lan, đổ đá, cát hay than lên xe goòng, xếp
những chiếc thùng dọc lề đường. Sự chuyển động của mấy con tàu, trên
những chiếc cần sắt dọc Paris, mà những vòm cầu ngăn cách, không cho ta
nhìn thấy thành phố. Chỉ phỏng đoán qua một màn sương mù đậm đen. Cạnh
Perin, ngay dưới mắt em, nhân viên sở thuế đang làm việc. Họ thọc những
chiếc xăm dài vào các cỗ xe chở rơm. Họ leo lên mấy thùng phuy chất
trên xe bò. Họ lấy khoan đâm thủng và hứng tia rượu vọt ra trong một
cái tách bằng bạc, nếm vài giọt rượu rồi họ nhổ ngay.
Phần I
MẤT MẸ
Những ngày thứ bảy, vào khoảng ba giờ chiều mấy vùng kế cận cửa ô
Bécxi thường bị tắc nghẽn. Trên lề đường, dưới ánh trăng tháng sáu đẹp
trời, xe cộ xếp hàng tự nối đuôi nhau: xe bò chất đầy thùng phuy, xe
ngắn chở than và vật liệu, xe nhỏ chở cỏ khô. Những chiếc xe ấy đợi sở
Thuế khám xét và nôn nóng được vào Pari trong đêm, trước ngày chủ nhật.
Về phía khá xa cửa chắn, giữa các cỗ xe có một chiếc hình dáng
dị kỳ, vừa thảm hại lại vừa buồn cười. Cái cỗ xe ấy có vẻ như là xe lưu
động ở các chợ phiên nhưng còn đơn giản hơn nhiều! Nó chỉ là một cái
sườn nhẹ, căng một tấm vải thô với cái mái bằng bìa cứng, quệt hắc ín.
Cỗ xe nằm trên bốn bánh thấp trệt.
Có lẽ trước kia, tấm vải ấy
màu da trời. Bây giờ nó bạc phếch và bẩn thỉu, nên người ta chỉ còn
biết phỏng đoán màu sắc của nó! Cũng như người ta đành phải ước đoán,
nếu như muốn biết những dòng chữ đã mờ nhạt, che kín bốn thành xe. Có
mặt chỉ còn mấy chữ đầu, nhưng người ta vẫn đoán là chữ Hy Lạp. Liền
bên dưới là chữ Đức. Và cuối cùng, còn tươi nét mực là chữ Pháp: Chụp
ảnh. Có lẽ đó là nội dung những dòng chữ trên. Như một tờ giấy đi
đường, những xứ sở mà chiếc xe khốn khổ đã lăn qua, trước khi vào nước
Pháp, và đến cửa ô Paris, đã được ghi rõ trên đó.
Con lừa thắng vào cỗ xe ấy, có thể nào đến đây, từ những nơi xa xôi như vậy nhỉ?
Thoạt nhìn qua, người ta không tin vì nó quá gầy, chỉ còn da bọc
xương, và kiệt sức. Khi nhìn kỹ, người ta nghĩ tình trạng kiệt quệ ấy
chỉ là kết quả của những nỗi mệt nhọc kéo dài trong đói khổ. Con lừa ấy
ăn không đủ no, mà lại phải đi quá xa!
Thật ra, trước kia con
vật ấy khỏe, khá to con, thon thả, cao hơn giống lừa châu Âu. Nó có bộ
lông màu xám tro với cái bụng màu sáng hơn, mặc dù bám đây bụi đường.
Nhiều vệt đen kẻ ngang, dọc, in dấu trên mấy cái đùi thon thả, với
những bàn chân có sọc. Dẫu mệt mỏi, nó vẫn gan góc, và kiêu hãnh, ngẩng
cao đầu. bộ yên của nó, cũng tồi tàn như cỗ xe, chắp nối bằng mấy sợi
dây to, nhỏ, đủ màu sắc, nhặt được tình cờ. Để che nắng và chắn ruồi
cho lừa, trên đường đi, người ta chặt những cành đơm hoa, những cây lau
sậy, phủ lên lưng nó, che luôn cả bộ yên.
Một em bé mười một, mười hai tuổi, ngồi trên lề đường, trông chừng nó.
Em gái ấy là một mẫu người kỳ lạ! Có nét thiếu hài hòa nhưng không
có gì là thô bạo trong mẫu người lai giống này. Mái tóc nhạt và màu da
hổ phách thật khá bất ngờ. Ngược lại, khuôn mặt có dáng nhẹ nhõm, dịu
dàng nổi bật vì đôi mắt dài, đen, láu lỉnh và nghiêm trang. Cái miệng
cũng vậy, trông thật đoan trang, nghiêm chỉnh.
Trong lúc nghỉ
ngơi, thân thể em được thoải mái, phơi bày những đường nét vừa dịu dàng
và cứng cáp như ở trên khuôn mặt. Đôi vai mềm mại đỏ xuôi trong chiếc
vét độn vai cũ kỹ, trước kia có lẽ là màu đen, bây giờ không biết là
màu gì. Một chiếc váy rộng tồi tàn, có nhiều miếng vá, che cặp đùi chắc
khỏe. Bộ cánh nghèo nàn ấy không làm giảm bớt chút nào cái vẻ tự hào
của em bé.
Trông giữ con lừa cũng chẳng khó khăn gì. Nhưng vì
con vật đang đứng sau một chiếc xe lớn đang chở cỏ khô, nên thỉnh
thoảng nó gặm chơi một miếng cỏ to, rất cẩn thận và kín đáo. Là một con
vật rất thông minh, nó hiểu nó đang phạm lỗi.
- Thôi chứ, Palica!
Tức thì con vật cuối đầu, như một người có lỗi, đang ăn năn. Những
khi nó vừa nheo mắt, vẫy tai, ăn xong túm cỏ khô, thì nó lại vộ vàng
gặm một miếng nữa, vì nó đói quá!
Em bé vừa rầy nó, hình như lần thứ tư, thứ năm gì đó, thì trong xe có tiếng gọi:
- Perin!
Em vội vàng đứng lên, vén tấm màn, bước vào trong xe. Ở đây, một phụ
nữ đangnằm trên tấm nệm mỏng như dính chặt với tấm ván.
- Mẹ gọi con?
- Palica làm gì vậy?
- Nó ăn cỏ khô, chứa trong chiếc xe đứng trước xe chúng ta.
- Phải ngăn nó!
- Nó đói!
- Đói cũng không được phép lấy của người khác! Con sẽ trả lời thế nào với bác chủ xe, nếu bác nổi giận?
- Con sẽ kèm bên cạnh nó!
- Lát nữa, chúng ta có vào Paris được?
- Phải đợi sở Thuế kiểm tra, mẹ ạ!
- Có phải đợi lâu lắm không?
- Mẹ thấy mệt hơn trước ư?
- Con đừng lo, không có việc gì đâu!
Mẹ ngạt thở vì ẩm ướt! bà mẹ hổn hển, rít lên chứ không phát âm nổi!
Đó là những lời của một bà mẹ muốn làm yên lòng con gái. Sự thật là
bà đang ở trong tình trạng đáng thương: thở khó khăn, kệt sức, không
còn chút sinh lực nào!
Chưa quá hai sáu, hai bảy tuổi, bà đã
suy nhược quá mức! Bà còn giữ lại những đường nét của một vẻđẹp đoan
trang với khuôn mặt trái xuan, đôi mắt dịu dàng thắm thiết, giống hệt
đôi mắt cô con gái, nhưng sáng hơn vì đang sốt.
- Con kiếm cái gì cho mẹ nhé! Perin hỏi.
- Cái gì?
- Con mua cho mẹ quả chanh? Ở đây có cửa hàng. Con sẽ trở về ngay!
- Không! Hãy để dành tiền! chúng ta còn quá ít. Con hãy trở lại với Palica, đừng để nó rút trộm cỏ khô nữa.
Perin trở lại, đứng phía đầu con lừa. Vì xe cộ phải di động nên em
giữ nó đứng xa chiếc chở cỏ khô, để nó không rút được cỏ.
Lúc
đầu, nó không chịu. Nó muốn vươn tới phía trước. Nhưng Perin dỗ nó,
vuốt ve, hôn lên mũi nó. Thế là nó thỏa mãn, cụp đôi tai dài xuống và
đứng yên.
Không phải trông lừa, Perin có thể nhìn quang cảnh
chung quanh để giải trí. Có những con tàu nhỏ và những chiếu tàu kéo
qua lại trên sông. Mấy chiếc cần cẩu, vươn cần sắt như lấy bàn tay
bốc, dỡ hàng trên các xà lan, đổ đá, cát hay than lên xe goòng, xếp
những chiếc thùng dọc lề đường. Sự chuyển động của mấy con tàu, trên
những chiếc cần sắt dọc Paris, mà những vòm cầu ngăn cách, không cho ta
nhìn thấy thành phố. Chỉ phỏng đoán qua một màn sương mù đậm đen. Cạnh
Perin, ngay dưới mắt em, nhân viên sở thuế đang làm việc. Họ thọc những
chiếc xăm dài vào các cỗ xe chở rơm. Họ leo lên mấy thùng phuy chất
trên xe bò. Họ lấy khoan đâm thủng và hứng tia rượu vọt ra trong một
cái tách bằng bạc, nếm vài giọt rượu rồi họ nhổ ngay.
